Jula ove godine navršava se trideset godina od masakra u Srebrenici u kojoj su vojne, policijske i paravojne jedinice bosanskih Srba ubile oko 8.000 bošnjačkih muškaraca, mahom civila i vojnih zarobljenika. Po obimu zločina i broju žrtava, masakr u Srebrenici spada u najveći pojedinačni zločin tokom ratnih sukoba od 1992. do 1995. godine u Bosni i Hercegovini. Ovaj zločin će na neki način postati sinonim za rat u BiH i niz ratnih zločina koji su se dogodili tokom građanskog rata.

Razbijanje SFRJ

Rat u Bosni i Hercegovini se ne može gledati izolovano od šireg konteksta jugoslovenskog prostora sa početka 90-ih godina. Jugoslovenska partijska birokratija se početkom posljednje decenije 20. vijeka našla pod pritiskom proturječnosti koje su se nagomilale proteklih decenija. Nemogućnost izgradnje socijalizma u jednoj zemlji, korupcija i loše upravljanje uz jačanje tržišnih tendencija koje su stvarale sve veći jaz između razvijenih i nerazvijenih republika, kao i unutar njih samih, jačanje trvenja među republičkim birokratijama nakon Titove smrti, pritisak svjetskog kapitalizma, doveli su do stagnacije i usporavanja ekonomskog rasta koji je pripremao teren za postepeno ukidanje svih ekonomskih i socijalnih tekovina jugoslovenske revolucije.

Ekonomska i politička kriza sa kraja 80-ih godina se mogla razriješiti samo političkom revolucijom ili putem restauracije kapitalizma. Međutim, bez političke opcije koja bi se na temelju marksizma vratila izvornim idejama komunizma, radnička klasa Jugoslavije nije mogla pronaći adekvatan politički kanal da artikuliše svoje projugoslovenske i socijalističke težnje. Savez komunista Jugoslavije je bio diskreditovan i otuđen od masa. Jugoslovenska birokratija se već odavno bila udaljila od radničke klase i većine socijalističkih ideala. Uz raspad Istočnog bloka i SSSR, put ka tržišnim reformama kao način zadržavanja položaja i privilegija uz potencijalnu mogućnost da u tom procesu i sami postanu vlasnici sredstava za proizvodnju, bio je odveć primamljiv. A veliki sloj birokratije je već imao veze sa zapadnim imperijalizmom i stil života buržuja iz kapitalističkog centra.

U tom procesu razriješenja krize, lokalne birokratije su imale svoje vizije i načine restauracije kapitalizma sopstvenim putem. Ono što im je bilo zajedničko je način kako da razbiju jedinstvo jugoslovenskih radnika i kako da preusmjere brojne radničke štrajkove i mobilizacije sa kraja 80-ih godina. I taj način je pronađen u nacionalističkoj i šovinističkoj propagandi koja je pripremala teren za ratnu klanicu tokom 90-ih.

Foto: AP

Sa tržišnim reformama i transformacijom ekonomskih odnosa rasli su i apetiti republičkih birokratija koji su mogli biti zadovoljeni jedino nasilnim sukobom. U nastojanju da iskoristi svoj dominantan položaj kao najveće federalne jedinice, položaj Srba kao najvećeg naroda unutar SFRJ i kontrolom većeg dijela JNA, srbijanska birokratija na čelu sa Slobodanom Miloševićem se osjećala odvažnom da se pokuša postaviti dominatnom u odnosu na ostale lokalne birokratije. Centralizam i hegemonizam srbijanske birokratije će u istoj mjeri biti nadopunjavan separatističkim težnjama republičkih birokratija, posebno slovenačke i hrvatske. Ove dvije tendencije, centralizam i separatizam, će hraniti jedna drugu stvarajući uslove za eksplozivno rušenje temelja zajedničke federativne države. Podjela teritorije zajedničke države i društvenog bogatstva stvorenog tokom SFRJ se mogla izvršiti jedino gangsterskim metodama što je na etnički izmiješanim teritorijama, kao što su Hrvatska i Bosna i Hercegovina, značilo bratoubilački građanski rat koji je zbog aktivnog učešća Savezne Republike Jugoslavije i Hrvatske imao i međunarodni karakter.

Iako su u razbijanju jugoslovenske države direktan krivac savezne i republičke birokratije, kao i sloj tehnokrata u društvenim preduzećima koje su se povezale sa profiterskim i kriminalnim šljamom i nacionalističkim strujama unutar svake republike, otpočetka u tom procesu aktivnu ulogu imaju imperijalističke sile. Iako je tadašnja EEZ (Evropska ekonomska zajednica) pokušala da raspad Jugoslavije i restauraciju kapitalizma sprovede mirnijim putem, njemački imperijalizam je otvoreno gurao politiku odvajanja Slovenije i Hrvatske. Bilo je izvjesno da ovakva politika separacije na etnički izmiješanom prostoru može dovesti samo do spirale nasilja koja se i dogodila. Ulogu je odigrao i američki imperijalizam koji je početkom 90-ih raspadom SSSR i Istočnog bloka postajao globalni hegemon. Zločinačka uloga imperijalizma će se nastaviti i narednih godina tokom rata čiji će manevri sa zaraćenim stranama i sopstveni interesi biti saučesnici u brojnim ratnim zločinima.

Rat u Bosni i Hercegovini

Prema zvaničnim podacima popisa iz 1991. Savezne Republike BiH, od ukupno 4 377 033 stanovnika, Muslimani (danas Bošnjaci) su činili 44% (1 902 956) , Srbi 32% (1 366 104) i Hrvati 17% 760 852). Zbog etničke izmiješanosti, SR BiH se često posmatrala kao ‚‚Jugoslavija u malom” i smatrala se ‚‚najjugoslovenskijom” republikom. Po popisu iz 1991. broj osoba koji su se izjašnjavali kao Jugosloveni bio je 5,5% (242 682), dok je postotak miješanih brakova dostizao i do 27%. Uz ovakav etnički sastav, treba dodati teritorijalnu izmiješanost gdje se nisu mogle jednostavno odrediti etničke granice i većina, što je pogotovo bilo izraženo u urbanim sredinama. Čak i kratak pregled ovih podataka, govori koliko bi nasilje i rat imali katastrofalne posljedice po bosanskohercegovački narod.

Već 1990. počelo je formiranje nacionalističkih stranaka, kada su formirane Stranka demokratske Akcije (Alija Izetbegović), Srpska demokratska stranka (Radovan Karadžić) i Hrvatska demokratska zajednica BiH (Stjepan Kljujić). Na prvim višestranačkim izborima u BiH 1990, ove tri stranke su nastupile u svojevrsnoj “antikomunističkoj koaliciji” protiv reformista Ante Markovića i Saveza komunista BiH koji će se pod uticajem događanja u istočnoj Evropi 1992. ‚‚reformisati” u Socijaldemokratsku partiju BiH i zastupati ‚‚građansku” i ‚‚multietničku” liniju rješenja krize u BiH. Na ovim izborima, nacionalističke stranke koje su formirale su odnijele pobjedu, i posebno je bila izražena etnička homogenizacija kod Srba i Hrvata, dok su se Muslimani relativno jednim većim dijelom opredjelili za ‚‚građanske” opcije.

Neposredno prije početka oružanih sukoba i tokom rata, ideološka mašinerija nacionalističkih stranaka kroz medije i crkvu je radila na raspirivanju mržnje među narodima i širenju straha. Ovo je za posljedicu imalo intenziviranje ratnih zločina i njihovo opravdavanje brutalnošću i prijetnjom druge strane. Posebno se u tome isticao uticaj nacionalista na srpskoj strani koji su položaj srpskog naroda u Hrvatskoj i BiH smatrali egzistencijalno ugroženim. Ovo se radilo eksploatacijom istorijske i kolektivne traume Srba na ovim prostorima koji su bili pod terorom nacističke tvorevine NDH. Vlast u Beogradu i srpski nacionalisti su u svojoj propagandi posebno igrali na ovu kartu i na taj način zbijali srpski narod oko sebe i svoje politike.

Sa otpočinjanjem ratnog sukoba u Hrvatskoj 1991, bilo je neminovno da će se nasilje prenijeti i na etnički izmiješanu teritoriju Bosne i Hercegovine. Ipak za zvaničan datum početka građanskog rata u BiH se uzima 6. april 1992. Tada je otpočela opsada Sarajeva od strane bosanskih Srba. Međutim, 6. april je bio samo kulminacija niza nasilnih i oružanih incidenata koji su počeli nakon referenduma 1. marta 1992. kada je proglašena nezavisnost BiH. Ovaj referendum će ostati upamćen po bojkotu bosanskih Srba koji su zahtijevali ostanak u krnjoj Jugoslaviji. Ove nasilne i oružane incidente su mahom sprovodile kriminalne grupe, kao što je ubistvo srpskog svata 1. marta 1992. od strane grupe na čijem čelu je bio sarajevski kriminalac Ramiz Delalić - Ćelo, zatim upad hrvatskih snaga u Bosanski Brod i zločin nad srpskim civilima u selu Sijekovac i zauzimanje Bijeljine od strane arkanovaca nakon čega je uslijedio niz zločina nad muslimanskim civilima.

Izvor: epa Ch.Simon/​AP/​dpa

Početkom opsade grada Sarajeva prekinute su masovne projugoslovenske demonstracije i zauzimanje zgrade Narodne skupštine i proglašenje Komiteta narodnog spasa. Ove masovne demonstracije su bile udar na politiku sve tri nacionalističke stranke i morale su biti prekinute srpskim snajperima i zločinima kriminalaca unutar samog grada.

U naredne skoro četiri godine odigraće se najbrutalniji sukob na evropskom tlu od kraja Drugog svjetskog rata. To će biti građanski rat u kojoj će se tri strane boriti jedna protiv druge, u kojoj će čak biti i sukob unutar bošnjačkih snaga između centralnih vlasti SDA u Sarajevu protiv autonomne oblasti u Krajini pod kontrolom milicije Fikreta Abdića.

U prvim godinama rata, prevagu će odnijeti srpska strana koja će u jednom trenutku kontrolisati preko 60% teritorije BiH. Razlog ovome je aktivna podrška Slobodana Miloševića srpskom režimu u BiH i preuzimanje oružja i opreme JNA koje je predano Vojsci RS nakon povlačenja jedinica JNA iz BiH. Ovo će rezultovati nizom ratnih zločina VRS i srpskih paravojnih formacija, od kojih se ističe pokolj u Prijedoru i okolini 1992, zločini nad muslimanskim stanovništvom u istočnoj Bosni - Zvorniku, Bratuncu, Višegradu, Foči i na kraju samoj Srebrenici. Zatim skoro četverogodišnja opsada Sarajeva tokom koje je stradalo preko 14.000 ljudi, mahom civila, bombardovanje Tuzle, i još mnogih drugih tragedija.

Nakon potpisivanja Vašingtonskog sporazuma 18. marta 1994. pod pritiskom SAD doći će do primirja između bošnjačke i hrvatske strane. Nakon toga dolazi do aktivnijeg uključivanja američkog imperijalizma i NATO pakta u rat kako bi politički, diplomatski i vojno porazili srpske snage. To će se na kraju i ostvariti padom autonomnih srpskih oblasti u Hrvatskoj, etničkim čišćenjem preko 200.000 Srba iz Hrvatske i padom zapadnih krajiških opština koje su bile pod kontrolom srpskih snaga i naseljene većinski srpskim stanovništvom. Ovi vojni porazi će primorati srpsku stranu na popuštanje i ustupke koji će kulminirati prestankom ratnih sukoba i potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma koji je finaliziran 21. novembra 1995, a ratifikovan 14. decembra iste godine u Parizu. Ovime je završen besmisleni rat koji je odnio blizu 100.000 ljudskih života. Od tog ukupnog broja žrtava 66% čine Bošnjaci, 25% Srbi i 8% Hrvati. Bošnjaci su jedini narod u kojem je poginulo više civila nego vojnika. Oni čine 81,4 % sveukupnih civilnih žrtava sukoba, iako su činili tek 43,7% stanovništva države. Na ovo treba dodati i skoro 2 miliona raseljenih lica i izbjeglica zbog etničkog čišćenja i ratnih sukoba.

Masakr u Srebrenici

Tokom većeg dijela rata u BiH područje Srebrenice je bilo dio tzv. zaštićene zone koje su 1993. uspostavile Ujedinjene nacije. Ovi gradovi i teritorije su stavljeni pod zaštitu UNPROFORA-a i  te zone su uglavnom uspostavljene u istočnoj Bosni i trebale su služiti kao enklave i humanitarni koridori za bošnjačke izbjeglice koje su bježale sa teritorija koje su bile pod vojnim udarima i etničkim čišćenjem jedinica VRS. Zaštićena zona je uspostavljena oko Srebrenice 16. aprila 1993. dok su zaštićene zone oko Žepe, Goražda, Sarajeva, Tuzle i Bihaća uspostavljene 6. maja iste godine.

Srebrenička enklava će sve do pada biti okružena jedinicama VRS koje će pokušati enklavu iscrpiti posrednim sredstvima kao što su zaustavljanje konvoja sa humanitarnom pomoći i vozila za opskrbu holandskog bataljona UN snaga koji je bio stacioniran u Srebrenici. Snage bosanskih Srba su presjekle opskrbu vodom i strujom što će dodatno otežati položaj stanovništva, a do početka 1995. situacija će postati nesnosna zbog nestašice hrane i lijekova.

Unutar enklave su se nalazile slabo naoružane jedinice Armije BiH pod komandom Nasera Orića i između 50.000 i 60.000 bošnjačkih izbjeglica koje su protjerane u Srebrenicu iz drugih dijelova istočne Bosne. Humanitarna situacija u Srebrenici se rapidno pogoršavala, ali nije dovela do željenog efekta od strane VRS da bošnjačko stanovništvo napusti enklavu. Evakuaciju Srebrenice nisu željele niti bošnjačke vlasti u Sarajevu jer je enklava vezala znatan broj srpskih snaga na ovom dijelu teritorije, a i srpsko iscrpljivanje stanovništva je imalo politički i propagandni efekat. Ovo će među stanovništvom unutar enklave izazvati nezadovoljstvo i ogorčenje prema vlastima u Sarajevu i otvorenu kritiku vojnog rukovodstva unutar grada, što će dovesti do opoziva Nasera Orića i drugih komandanata od strane bošnjačkih centralnih vlasti. Tako da će enklava pred početak srpske ofanzive u ljeto 1995. biti vojno obezglavljena.

VRS je pripreme za napad na srebreničku enklavu otpočela u proljeće 1995. godine, djelujući po direktivi Radovana Karadžića. Prvotni plan nije predviđao potpuno zauzimanje enklave, nego samo njenog južnog dijela, kako bi se prekinula bilo kakva veza sa enklavom u Žepi, odnosno teritorija enklave smanjila na način da onemogući život njenim stanovnicima. Ofanziva srpskih snaga je počela 5. jula 1995. i bila je primorana porazima VRS u zapadnoj Bosni i početkom bošnjačko-hrvatske ofanzive koja će kulminirati Olujom i padom srpskih teritorija u Hrvatskoj. Enklave u istočnoj Bosni, iako vojnički slabo opremljene, su vezivale značajnije srpske snage na tom području u trenutku kada su vojne potrebe zahtijevale alokaciju snaga na prostore zapadne Bosne koje su bile ugrožene napredovanjem bošnjačko-hrvatskih snaga.

Foto: AP

Ohrabren brzinom napredovanja, kao i nedostatkom adekvatnog odgovora od strane UNPROFOR-a, Radovan Karadžić je 9. jula izdao naredbu da se akcija nastavi i zauzme Srebrenica i konačno likvidira srebrenička enklava. Snage VRS pod komandom Ratka Mladića su 11. jula ušle u Srebrenicu odakle je već izbjeglo civilno stanovništvo. Izbjeglice su se uglavnom našle u i oko UN-ovog kampa u Potočarima, dok su se manje grupe vojnika ARBiH i civila okupljale na sjeveru enklave kako bi pokušale proboj prema Tuzli, odnosno područjima pod bošnjačkom kontrolom.

U narednih desetak dana jedinice VRS, policijske i paravojne formacije, kao što su zloglasni ‚‚Škorpioni” iz Srbije, započeće masovne egzekucije bošnjačkih muškaraca. Najveći dio pokolja će se izvršiti nad zarobljenicima koji su se pokušali probiti iz obruča i oni će činiti brojku oko 6.000 ubijenih. Ostatak ubijenih, oko 2.000, biće mladići, muškarci i starci odvojeni od žena i djece u Potočarima koji su autobusima prebačeni na teritoriju pod kontrolom Armije BiH. Kasnije će snage bosanskih Srba kako bi sakrile zločin, u periodu od avgusta do novembra 1995. leševe ubijenih premjestiti iz primarnih u sekundarne grobnice. Ovo premještanje tijela ubijenih je otežalo identifikaciju žrtava, kao i određivanje kada, kako i na kojoj lokaciji su ubijeni.

Zločin u Srebrenici će u narednim mjesecima poslužiti kao izgovor za aktivnije učešće zapadnog imperijalizma i NATO pakta na strani bošnjačko-hrvatskih snaga i zauzimanju teritorije koje su držale srpske snage. Ovo će krajem 1995. natjerati vlasti u Republici Srpskoj i Srbiji da sjednu za pregovarački stol. Rat će se na kraju okončati pritiskom imperijalizma i etničkom podjelom teritorija Bosne i Hercegovine. To je poznata matrica koju je zapadni imperijalizam koristio i u Prvom zaljevskom ratu, ratu u Jugoslaviji, kao i nizu vojnih intervencija širom svijeta narednih godina, gdje se humanitarna katastrofa, zločini i etničko čišćenje koriste kao izgovori za invazije i uspostavljanje vojnog prisustva imperijalističkih snaga. Sjetimo se samo slučaja na Kosovu 1999. i invazije Avganistana 2001. i Iraka 2003. godine.

Zločin u Srebrenici danas

Pokolj bošnjačkih civila i zarobljenika u srebreničkoj enklavi u julu 1995. zaista predstavlja čin ratnog zločina. Organizovane masovne egzekucije, odvajanje žena i djece od muškaraca, premještanje grobnica kako bi se sakrio obim zločina, svakako sugerišu da je politički i vojni vrh RS znao i naredio takve akcije. Plansko sprovođenje zločina i broj žrtava pobijaju argumente srpskih nacionalista i aktuelnih vlasti u RS kako se radilo o pojedinačnim incidentima i aktima odmazde za zločine nad Srbima. Za takvu karakterizaciju nisu potrebne presude međunarodnih krivičnih sudova pod kontrolom imperijalizma.

Međutim, kao i uvijek sa ratnim zločinima, i Srebrenica proteklih trideset godina stoji kao živa rana koja se cinično koristi za dnevno-političke svrhe.

S jedne strane, srpski nacionalisti i režim u Banjoj Luci posljednjih decenija nacionalističkog zaokreta Milorada Dodika opravdava, minimizira ili sve više potpuno negira zločin koje su Vojska Republike Srpske i paravojne formacije iz Srbije počinile tog jula 1995. Negiranje zločina je dio predizbornog arsenala nacionalnog zbijanja redova i podilaženja srpskim nacionalistima. To je svakako način na koji opstaje mit kriminalnih režima u Banjoj Luci i Beogradu o nacionalnoj ugroženosti, nepravdi i svjetskoj zavjeri protiv srpskog naroda.

S druge strane, bošnjačke političke elite Srebrenicu koriste ne samo za prikupljanje političkih poena već i kao način pritiska na srpsku stranu u težnji za centralizacijom i unitarizacijom Bosne i Hercegovine odozgo. Ovo bi se ostvarilo uz pomoć imperijalizma i na neki način bi u njihovim očima bilo zadovoljenje pravde za zločine počinjene nad bošnjačkim narodom tokom rata. Pokušaj jednostranog sprovođenja ovakve politike otvorio bi samo nove etničke sukobe na Balkanu i radni narod gurnuo u još jednu suludu klanicu za uske i profiterske interese bošnjačkih, srpskih i hrvatskih vladajućih elita. Možemo vidjeti kako je presuda Miloradu Dodiku i njegov sukob sa Kristijanom Šmitom, Visokim predstavnikom u BiH, gurnuo zemlju u najveću političku krizu od kraja rata. Imperijalističko manevrisanje samo podgrijava šovinističke tendencije i hrani separatističke težnje među srpskim i hrvatskim stanovništvom i jača poziciju i Milorada Dodika i Dragana Čovića da se predstavljaju kao jedini garanti opstanka Srba i Hrvata u BiH.

Veličanjem uloge žrtve, bošnjačke elite to koriste i da sebe predstave kao zaštitnike bošnjačkog naroda, dok zapravo to rade radi odbrane stečenih privilegija i kao sredstvo za skretanje pažnje sa ekonomske i socijalne bijede. Ovo dodatno služi i za prikrivanje uloge tadašnjeg bošnjačkog ratnog rukovodstva u taktičkom manevrisanju sa položajem enklave u Srebrenici i nečinjenju ničega na njenoj odbrani od srpskih snaga jer im je politički odgovarao jedan tako stravičan zločin za moralnu prevagu u ratu i imperijalističku podršku za svoje političke i vojne ciljeve.

Treći eksploatatori srebreničke tragedije su ujedno najciničniji, a to su baš imperijalistički tutori današnje Bosne i Hercegovine. Prvi je svakako njemački imperijalizam koji je otvoreno podržavao separatističke težnje početkom 90-ih, a drugi je američki imperijalizam koji je sabotirao napore za postizanje mira u BiH. Ovo je način i da se u drugi plan baci NATO pasivnost i nespriječavanje zauzimanja Srebrenice od strane jedinica VRS. To se pravda tehničkim poteškoćama i smanjenom vidljivošću, a treba podsjetiti da su recimo američki avioni bombardovanjem srpskih položaja 1994. spriječili zauzimanje Goražda koje je tada bila još jedna ‚‚zaštićena zona” UN-a. Očigledno da je zapadnom imperijalizmu trebala humanitarna kriza, etničko čišćenje i veliki zločin kako bi pred svojom javnošću opravdali aktivni ulazak u rat na području Bosne i Hercegovine. U takvim političkim kalkulacijama imperijalizma, bošnjačke i srpske strane, nevine žrtve su samo kolateralna šteta kojima se opravdavaju ratni ciljevi i kontrola interesnih zona, podjela teritorija, resursa i pljačka društvenog bogatstva.

Izvor: Ina Fassbender/AFP

Imperijalističkim insistiranjem na označavanju zločina u Srebrenici ‚‚genocidom” se de fakto gura kolektivna krivica na srpski narod i igra na ruku bošnjačkim nacionalistima u pokušaju ostvarivanja ciljeva dominacije u BiH. U tom svjetlu treba gledati prošlogodišnje usvajanje Rezolucije o genocidu u Srebrenici u UN koju je progurala Njemačka. Bio je to bijedan način kojim njemačka vladajuća klasa pere svoj obraz od učešća u guranju reakcionarnog razbijanja SFRJ i jugoslovenskih naroda u krvavi građanski rat, ali i od sadašnjeg saučesništva Njemačke podrškom cionističkom režimu u genocidu i etničkom čišćenju palestinskog naroda.

I dok se američki i njemački imperijalizam utrkuju u osudama negiranja zločina u Srebrenici i karakterizacijom samog zločina terminom ‚‚genocida”, u isto vrijeme licemjerno stoje uz bok Izraelu u kasapljenju Pojasa Gaze i guraju cijeli Bliski istok u ratnu eskalaciju. U Njemačkoj su čak i zabranjene demonstracije i skupovi podrške Palestini, a u isto vrijeme njemačka vladajuća klasa i njihovi politički predstavnici drže moralne lekcije oko rata u BiH. Dok predlažu rezolucije o Srebrenici, i SAD i Njemačka diplomatski, finansijski i vojno pomažu cionistički režim u Izraelu. SAD je u periodu od 2020. do 2024. godine činio dvije trećine ukupnog uvoza u Izrael. Danas najveći dio ukupne američke pomoći Izraelu otpada na vojne izdatke. U tu sumu ulazi sporazum o vojnoj pomoći u iznosu od 3,8 milijardi dolara godišnje do 2028. Odmah iza SAD je Njemačka koja je u istom periodu činila jednu trećinu izraelskog uvoza oružja. Njemačka Vlada je objavila da je prošle godine izvezla oružje u vrijednosti od 131 milion evra, dok je 2023. izvoz vrijedio 326 milijuna evra. Njemački izvoz uključuje i oklopna vozila, kamione, protutenkovsko oružje i municiju.

Dakle, oružje koje svakodnevno ubija muškarce, žene i djecu u Pojasu Gaze potiče od istih onih koji se danas utrkuju da pred muslimanskim svijetom i muslimanima u sopstvenoj zemlji operu svoje saučesništvo u genocidu nad palestinskim narodom. Dok srebreničku tragediju koriste za današnje balansiranje i manevrisanje u BiH i ostatku Balkana, moralno i politički stoje na braniku cionističkih zločinaca i njihovih zlodjela širom Bliskog istoka. Krvavi trag imperijalizma i licemjerni moralni trulež imperijalističkih diplomata se proteže od Balkana, preko Bliskog i Srednjeg istoka do Ruande.

Protiv smo srpskih nacionalista koji gnusno negiraju planski zločin koje su jedinice pod komandom Ratka Mladića počinile u Srebrenici. Ali protiv smo i bilo kakvog nametanja kolektivne krivice srpskom narodu od strane bošnjačkih nacionalista i vladajućih klasa država imperijalističkog centra koje presudama i pritiscima žele oprati svoju ulogu u otvaranju Pandorine kutije reakcionarnog raspada SFRJ i guranju jugoslovenskih naroda u građanski rat. U isto vrijeme jasno nam je da su nacionalizam i bijedna ekspoloatacija ratnih zločina i krivice za iste sredstvo za skretanje pažnje sa socijalnih i ekonomskih pitanja i stvaranje podjele među radnim narodom.

Izvor: rtvusk.ba

Istinsko odavanje počasti žrtvama privatizacijskih ratova 90-ih, danas jedino podrazumjeva borbu za radničku državu Bosnu i Hercegovini koja jedino kroz klasno jedinstvo može garantovati etničku ravnopravnost i koja može objektivno sagledati činjenice iz proteklog rata i staviti ga u kontekst kontarevolucionarnog razbijanja socijalističke Jugoslavije. To objektivno sagledavanje ne znači negiranje činjenice da se nad bošnjačkim narodom u proteklom ratu izvršilo najviše zločina i etničkog čišćenja, ali to može doći samo internacionalističkim pristupom svih naroda BiH, odbijanjem licemjernog imperijalističkog narativa o genocidu, koji je služio kao opravdavanje za intervenciju u ratu i stvaranje kolonijalne Dejtonske BiH. To bi konačno stavilo tačku na ogavno licitiranje brojem žrtava i spriječilo bi građenje političkog legitimiteta na kostima nevinih.

Revolucionarna kriza u Srbiji izazvana masovnim studentskim i građanskim pokretom posljednjih mjeseci je dobila podršku širom jugoslovenskog prostora. Skupovi podrške i solidarnosti su održani i u Banjoj Luci i Sarajevu. Dokaz je ovo da su mlade generacije, neopterećene porazima i ratnim traumama, a u sličnoj ili istoj socijalnoj situaciji bez perspektive života na Balkanu, otvorene za građenje novog borbenog jedinstva. U narednom periodu možemo očekivati sve više pokreta na našem prostoru sličnog onome u Srbiji koji briše sve granice nacionalističkih podjela i priprema teren za novo ujedinjavanje jugoslovenskih i balkanskih naroda jer samo ovakva borba briše podjele nastale ratom i ratnim zločinima.